AFIS to obok możliwości, które daje porównanie ludzkiego DNA, potężny bat na przestęców. Dzięki niemu od kilkunastu lat coraz łatwiej udowodnić popełnienie przestępstwa. To również dzięki niemu coraz częściej przed oblicze Temidy trafiają poszukiwani przez lata zabójcy.
– AFIS ( ang. Automated Fingerprint Identification System ), jest nowoczesnym, elektronicznym rejestrem daktyloskopijnym.
– Do systemu wprowadza się odbitki palców z kart daktyloskopijnych, w momencie wprowadzenia, ślad zostaje zeskanowany i automatycznie zakodowany.
– Automatycznie odbywa się też porównanie takiego śladu z wprowadzonymi wcześniej śladami.
AFIS czyli Automatyczny System Identyfikacji Daktyloskopijnej opiera się na ogólnopolskiej bazie danych. Jeśli poszukiwany przestępca był wcześniej zatrzymany i zabezpieczono ślady jego linii papilarnych, to policyjne komputery bez trudu mogą go zidentyfikować. Dlatego tak bardzo boją się go przestępcy: od drobnych złodziejaszków, a na zabójcach skończywszy.
Odciski palców są jednym z najbardziej niezwykłych i unikalnych cech naszego ciała. Od wieków stanowią one nieodłączną część naszej tożsamości, a ich wykorzystanie w różnych dziedzinach może zaskakiwać.
Ślady naszych linii papilarnych są nie tylko niezawodnym sposobem identyfikacji, ale również stanowią nieocenione źródło informacji dla śledczych, naukowców i badaczy.
Kulisy pewnego zabójstwa
Dwóch młodych mężczyzn nagle wtargnęło do jednego z lombardów w Toruniu żądając pieniędzy. Doszło do szarpaniny. Nagle padł strzał. Właściciel upadł na podłogę. W trakcie szarpaniny sprawcy mieli kontakt z różnymi przedmiotami znajdującymi się w sklepie, m.in. z czerwoną plastikową kuwetą. Dwie godziny później w sklepie pojawiła się żona właściciela, która zaalarmowała policję. Postrzelonego mężczyznę przewieziono do szpitala, gdzie po dwóch dniach w wyniku doznanych obrażeń zmarł.
W trakcie oględzin miejsca zdarzenia zabezpieczono również wspomnianą wyżej kuwetę, na której w warunkach laboratoryjnych ujawniono ślad linii papilarnych palca. |Co się rzadko zdarza w sprawie tej przeprowadzono ponad 11 ekspertyz daktyloskopijnych. W wyniku przeprowadzonych badań porównawczych pozostał tylko jeden niezidentyfikowany ślad linii papilarnych. Sprawa pozostała niewykryta.
AFIS: Ciąg dalszy nastąpił…
W roku 2002 w Laboratorium Kryminalistycznym KWP w Bydgoszczy uruchomiono Automatyczny System Identyfikacji Daktyloskopijnej AFIS. Eksperci daktyloskopii KWP wprowadzili do systemu tysiące niezidentyfikowanych śladów linii papilarnych z niewykrytych spraw, w tym również ślad z napadu rabunkowego i zabójstwa w Lombardzie w Toruniu.
Wynik przeszukania był pozytywny. System AFIS wskazał jednego ze sprawców. W wyniku dalszych procesowych działań Policji sprawcę zatrzymano. Wskazał on również swojego kolegę jako współsprawcę. Obu osądzano. Sprawę dzięki systemowi AFIS zamknięto.
To jedna z wielu spraw, którą udało się rozstrzygnąć dzięki zdobyczom techniki. Od początki funkcjonowania systemu AFIS ustalono tysiące sprawców dotychczas niewykrytych przestępstw.
AFIS: a jak to było dawniej
Przed uruchomieniem AFIS ślady linii papilarnych pozostawione na miejscu przestępstw przez nieznanych sprawców gromadzono w lokalnych zbiorach śladów nn. Każdy niezidentyfikowany ślad linii papilarnych fotografowano i przyklejano na kartę rejestracyjną z opisem zawierającym informacje dot. nr sprawy, rodzaju przestępstwa itp. Po uruchomieniu AFIS ślady te wprowadzono do bazy danych tego systemu. Ślady te były i nadal są ponownie przeszukiwane z odbitkami linii papilarnych na kartach daktyloskopijnych osób podejrzanych, które na bieżąco są wprowadzane do systemu.
AFIS jest ogólną nazwą systemów komputerowych, które są już wykorzystywane przez organy ścigania wielu państw do wykrywania sprawców przestępstw na podstawie pozostawianych przez nich na miejscach zdarzeń śladów palców i dłoni. Systemy te pozwalają również na szybkie ustalanie tożsamości zatrzymywanych osób oraz na weryfikację danych personalnych. Obrazy linii papilarnych wprowadza się do systemu informatycznego przy pomocy skanera. Potem są automatycznie kodowane i zapamiętywane przez system w bazie danych.
Tylko w pierwszym roku funkcjonowania AFIS pozwolił na ustalenie tożsamości około 4000 osób, których ślady daktyloskopijne ujawniono i zabezpieczono na miejscu przestępstwa; umożliwił również identyfikację ponad 200 zwłok. Niezależnie od tego, czy pochodzą od sprawcy drobnej kradzieży czy zabójstwa.
Pierwsi byli Amerykanie
Czas przeszukiwania bazy zawierającej karty daktyloskopijne kilku milionów osób szacuje się w minutach. Jest to wprost niewyobrażalnie krótki czas w porównaniu z tym, jaki byłby potrzebny przy dokonywaniu klasycznych porównań typu “szkiełko i oko”. Pozytywne wskazania systemu są zawsze w końcowej fazie weryfikowane przez ekspertów. Pewnie jeszcze długo nie da się z tego procesu wyeliminować czynnika ludzkiego.
Automatyczny system identyfikacji odcisków palców wynaleźli Amerykanie w 1978 r. To oni jako pierwsi poddali komputerowej obróbce blisko 14 mln kart z odciskami palców przestępców. Na początku lat 80. AFIS kupiły Niemcy. Tylko w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy funkcjonowania systemu, niemiecka policja rozszyfrowała ponad 3,8 tys. bandytów. Obecnie z systemu korzysta około 40 krajów. Największy na świecie zbiór, w którym znajduje się ponad 80 milionów kart daktyloskopijnych, posiada amerykańskie FBI.
W Polsce po raz pierwszy AFIS zainstalowani w 2000 r. w Wydziale Daktyloskopii CLK KGP, a w latach późniejszych także w Laboratoriach Kryminalistycznych Komend Wojewódzkich Policji. Obecnie zgromadzonych jest tam ok. 3,5 miliona śladów linii papilarnych.