Agatha Christie to najlepiej sprzedająca się autorka wszech czasów, przede wszystkim kryminałów. Jej dorobek literacki obejmuje ponad 90 powieści i sztuk teatralnych. Życie prywatne pisarki było równie interesujące i barwne jak jej twórczość. Uwielbiała dalekie podróże, inspiracje do napisania powieści czerpała z przyziemnych czynności jak zmywanie naczyń czy długie kąpiele, a w dzieciństwie wcale nie wiązała swojej przyszłości z karierą literacką – to tylko kilka faktów o Christie. Nic dziwnego więc, że nie tylko dorobek pisarski autorki, ale również jej życie, stało się inspiracją dla twórców filmowych. Dzisiaj mija 48 lat od śmierci tej niezwykłej kobiety.
Agata Christie to autorka niezwykła. Pisała nieustannie przez ponad pół wieku. Jej powieści kryminalne, przetłumaczone na ponad sto języków, pozostają najlepiej sprzedającymi się tytułami wszech czasów, a sztuka „Pułapka na myszy” to najdłużej grane przedstawienie w historii teatru. Choć od śmierci królowej kryminału minęło 48 lat, liczba czytelników jej książek stale rośnie.
Agatha Christie: życiorys w pigułce
Agatha Christie – urodziła się 15 września 1890 r. w Anglii. W wieku 11 lat, po śmierci ojca, zaczęła jeździć z matką po świecie. Był to początek jej życiowej pasji – podróżowania. W czasie pierwszej i drugiej wojny światowej pracowała w aptekach – stąd jej znakomita znajomość trucizn.
Pierwszą powieścią z postacią słynnego detektywa Herkulesa Poirota była Tajemnicza historia w Styles, wydana w 1920 r. Z biegiem czasu sympatia autorki do detektywa malała, kochali go jednak czytelnicy. Był tak popularny, że w 1975 r. po ukazaniu się książki Kurtyna, w której Poirot ginie, „New York Times” opublikował klepsydrę.
Agata Christie wydała ponad 80 kryminałów, sześć powieści obyczajowych pod pseudonimem Mary Westmacott, dwie książki o swoich podróżach (Opowiedz, jak tam żyjecie; Moja podróż po Imperium) oraz Autobiografię.
Jej utwory przetłumaczono na około 100 języków i wydano w ilości ponad 2 mld egzemplarzy. W księdze Guinnessa figuruje jako najlepiej sprzedająca się autorka wszech czasów. Większość twórczości Christie została sfilmowana. Na podstawie jej dzieł powstały też sztuki teatralne, komiksy, a nawet gry komputerowe. Pisarka zmarła 12 stycznia 1976 r.
Uwaga! Zaginęła Agatha Christie!
Najsłynniejsza autorka kryminałów ma w swoim życiorysie bardzo zagadkowy epizod. W zimny, grudniowy dzień 1926 roku kobieta po prostu zniknęła.
3 grudnia 1926 roku zaczęła się w Anglii jedna z największych akcji poszukiwawczych tamtych czasów. Znanej już wówczas pisarki Agathy Christie (właśnie wydała szóstą powieść) szukało ponad tysiąc policjantów i setki cywilów. Przeczesano okolicę, sprawdzając jeziora i stawy. Po raz pierwszy użyto także dwupłatowców.
W piątkowy wieczór Agatha Christie dała córce buziaka na dobranoc, wsiadła do swojego morrisa cowleya i… zniknęła na jedenaście dni. Szukała jej cała Anglia. Następnego dnia rano, na wzgórzu z dala od drogi policja znalazła jej auto. W środku była walizka z ubraniami, nieważne prawo jazdy i futro.
Agatha Christie nie była wtedy u szczytu swojej kariery, ale miała już na koncie kilka sukcesów. Jej debiut z Herkulesem Poirotem – “Tajemnicza historia w Styles” został dobrze przyjęty przez krytyków. Kolejne powieści zaś tylko ugruntowały jej pozycję na Wyspach. Tuż przed jej zaginięciem, na rynku pojawiła się jej kolejna książka – “Zabójstwo Rogera Ackroyda”, która na zawsze zapisała się w historii powieści kryminalnych (chociaż jej kunszt i niesamowite rozwiązanie zagadki na początku nie zostało dobrze przyjęte).
Może jest za oceanem?
Nic więc dziwnego, że zaginięcie pisarki nie przeszło bez echa. Informacje o poszukiwaniach przedostały się do prasy. Pisano o niej nie tylko w brytyjskich mediach, ale i nawet w USA (pisał o niej m.in. “The New York Times”).
Przez 11 dni trwało niemal narodowe, pospolite ruszenie, które miało wyjaśnić zagadkę jej zniknięcia. Szukali jej wszyscy – policja, rodzina, przyjaciele i ochotnicy – w sumie 15 tysięcy osób.
Policjanci robili wszystko, co w ich mocy, aby jak najszybciej znaleźć pisarkę. W poszukiwania zaangażowali się też wolontariusze (łącznie 15 tys. osób!) i psy tropiące. Przeczesywano lasy i jeziora. Użyto nawet samolotów. I nic! Po Agacie Christie nie było śladu.
W sprawę zaangażowali się też jej koledzy po fachu. Arthur Conan Doyle, autor przygód Sherlocka Holmesa poproszony przez sekretarza Agathy Christie o pomoc, udał się z jej rękawiczką do słynnego medium… Z kolei Dorothy Sayers, autorka powieści z detektywem Peterem Wimseyem, dokładnie zbadała dom koleżanki… I nic! Dalej nikt nie widział i nikt nie słyszał, gdzie jest Agatha Christie.
Agatha Christie zostawiła w łóżku swoje 7-letnie dziecko. Samochód pisarki odnaleziono następnego dnia na nasypie koło jeziora. W środku znajdowała się torba z jej rzeczami, płaszcz i prawo jazdy.
Agatha Christie. Co się z nią stało?
Snuto różne hipotezy, które miały wyjaśnić zagadkę jej zniknięcia. Podejrzewano, że Agathę Christie mógł zamordować jej mąż, który porzucił ją dla innej kobiety dzień wcześniej. Przypuszczano także, że kobieta popełniła samobójstwo. Prawdopodobnie była załamana po niedawnej śmierci matki. Prawda okazała się o wiele bardziej banalna
Pisarka pozwoliła sobie na coś wyjątkowego, a jednocześnie nieodpowiedzialnego: pojechała pociągiem do ośrodka wypoczynkowego oddalonego o 480 km od swojego domu.
Zarejestrowała się na nazwisko Teresy Neele, kochanki swojego męża. Przez 11 dni pani Agatha doskonale się bawiła. Nie wiadomo, co skłoniło pisarkę do tego kroku. Znajomi podejrzewali, że to akcja marketingowa w związku z wydaniem jej ostatniej książki. Mógł to być też odwet na niewiernym mężu. Niektórzy twierdzą jednak, że Christie przeszła załamanie nerwowe i miała chwilową amnezję.
Na trop krótkotrwałej amnezji opinia publiczna została naprowadzona przez samą Agathę Christie. Pisarka dosyć niechętnie mówiła o tym epizodzie ze swojego życia, ale w jednym z wywiadów w końcu przyznała, że:
Przez 24 godziny czułam się, jakbym błąkała się w jakimś przedziwnym śnie, aby później ocknąć się w Harrogate, jako całkiem ukontentowana, zadowolona z życia kobieta, która jest święcie przekonana, że właśnie przyjechała z południowej Afryki.
Według ekspertów ten epizod mógł był wywołany depresją lub załamaniem nerwowym. Jej mąż, Archibald Christie, z kolei kiedyś wspomniał, że jego żona straciła pamięć przez wypadek samochodowy.
Biograf pisarki, Andrew Norman, twierdził natomiast, że Agatha Christie przez 11 dni była w transie psychogennym i to dlatego uważała, że jest Theresą Neele z Cape Town i nie rozpoznawała swoich zdjęć w prasie.
Zaginięcie Agathy Christie w popkulturze
Najprawdopodobniej nigdy nie dowiemy się, jaki był prawdziwy powód zniknięcia Agathy Christie. Pisarka mówiła o tym epizodzie ze swojego życia niechętnie. Nie wspomniała o nim także w swojej “Autobiografii”. Historia 11 dni poszukiwań autorki kryminałów do dziś jednak fascynuje nie tylko jej fanów, ale i twórców z branży artystycznej.
W 1979 r. powstał film “Agata”, w którym przestawiono własną interpretację tych wydarzeń (pisarka miała amnezję w wyniku terapii elektrowstrząsami). Główne role w tej produkcji zagrały sławy – Vanessa Radgrave jako Agatha Christie oraz Dustin Hoffman jako poszukujący ją dziennikarz.
Agatha Christie: ciekawostki
– W czasie I wojny światowej Agatha Christie pracowała jako pielęgniarka w szpitalu wojskowym. Przeszła szkolenie z podstaw farmacji, dzięki czemu zatrudniła się później w aptece. Poznała tajniki trucizn i toksyn i to właśnie tam wpadła na fabułę swojego pierwszego kryminału, „Tajemnicza historia w Styles”.
– Swoją pierwszą powieść wysłała do kilku wydawnictw, ale wszystkie ją odrzuciły. Bez przekonania przekazała rękopis londyńskiemu wydawnictwu The Bodley Head. Wkrótce otrzymała telegram z wiadomością, że wydadzą jej książkę.
– Wraz ze swoim drugim mężem, Maxem Mallowanem, wyruszała w długie, egzotyczne podróże. Nie były to jednak typowe krajoznawcze wycieczki – małżeństwo większość swojego czasu spędzało na archeologicznych wykopaliskach. Agatha przyznała, że praca na wykopaliskach to jedno z jej najpiękniejszych przeżyć.
– Autorką kryminałów została przypadkiem. Pierwsze teksty w postaci wierszy oraz opowiadań napisała w wieku 11 lat. Nie ciągnęło jej jednak do dłuższych prozatorskich utworów. Dopiero słowa starszej siostry, Madge, o tym, że wymyślenie i doprecyzowanie kryminalnej intrygi to bardzo trudne zadanie, z którym Agatha na pewno sobie nie poradzi, sprawiły, że podjęła wyzwanie. Dzięki temu stała się najbardziej poczytną autorką na świecie.
– Podczas literackiej pracy miała swoje przyzwyczajenia i rytuały. Jednym z nichbyło jedzenie jabłek, które Agatha wręcz uwielbiała – zwłaszcza te zielone. Delektowała się nimi w wannie, w której odpoczywała, gdy cierpiała na niemoc twórczą. Jedna z bohaterek jej powieści, Ariadna Oliver, również pisarka, miała takie same przyzwyczajenia jak Christie.
Lubiła, nie lubiła…
– Co lubiła?: Jabłka, śmietanę, dobre jedzenie w ogóle, słońce, niemal każdy rodzaj muzyki, pociągi, łamigłówki liczbowe i wszystko, co się wiąże z liczbami, morze, kąpiele i pływanie, ciszę, sen, marzenia, zapach kawy, konwalie, psy, teatr.
– Czego nie lubiła?
Tłumu, ścisku, krzykliwych głosów, hałasu, rozwlekłych rozmów, wszelkich przyjęć, a zwłaszcza koktajli, dymu z papierosów i palenia w ogóle, alkoholu z wyjątkiem dodawanego do potraw, pomarańczowego dżemu, ostryg, wystygłego jedzenia, pochmurnego nieba, ptasich nóżek i dotyku ptaka. Nade wszystko: smaku i zapachu gotowanego mleka.
Chcesz poznać 15 ciekawostek z życia Agathy Christie?! Czytaj TUTAJ
Zagadka kryminalna za złotówkę. Super gratka dla wielbicieli zagadek kryminalnych! Szesnaście zagadek kryminalnych opublikowanych w miesięczniku “Detektyw” i kwartalniku “Detektyw Wydanie Specjalne” w 2021 roku, w nowej szacie graficznej. 16 zagadek za 16 zł. KUP TUTAJ
Źródło: magazyndetektyw.pl, granice.pl, kobieta.onet.pl, emito.net, mooviesroom.pl,
Fot. wikipedia.org