Pamiątki z wakacji mogą okazać się bardzo kłopotliwe. Szczególnie wtedy, kiedy jedziemy za granicę i chcemy przywieźć sobie coś, co będzie wspomnieniem wakacyjnego odpoczynku. Sklepy i targowiska kuszą skórzanymi torebkami, biżuterią z kości słoniowej lub koralowca, kawiorem albo nalewkami z kobrą w butelce. Zobacz, czego lepiej nie kupować, żeby nie narazić się na kłopoty. Czasem dopiero na granicy, okazuje się, że przewozimy towary, za które grozi nam w Polsce wysoka grzywna, albo od 3 do 5 lat więzienia. Aby uniknąć przykrych niespodzianek, warto poznać zarówno polskie prawo celne, jak i przepisy w kraju, do którego wyjeżdżamy.
Z ostrożnych szacunków wynika, że wartość nielegalnego handlu, przemytu zagrożonymi gatunkami zwierząt i roślin jest szacowna na ok. 20 mld dolarów. W nielegalny procederze uczestniczą grupy przestępcze i pojedyncze osoby. Te ostatnie często są kompletnie nieświadome popełnienia przestępstwa. Zdarza się, że pamiątka, którą mamy w walizce, została zrobiona z zagrożonego wyginięciem gatunku roślin bądź zwierząt. Wówczas możemy mieć do czynienia ze Służbą Celno-Skarbową i musimy być gotowi na nieprzyjemne konsekwencje.
turyści wracający z wakacyjnych podróży powinni zwrócić uwagę na Konwencję Waszyngtońską (CITES). Ta konwencja ma chronić zwierzęta i rośliny gatunków zagrożonych wyginięciem. Na specjalnej liście znajduje się ok. 30 tys. gatunków, z czego ok. 10 tys. to zwierzęta. Za wwóz do Polski okazów CITES może grozić kara od 3 miesięcy do nawet 5 lat pozbawienia wolności. Turyści powinni uważać również za granicą, gdyż lokalne władze często nakładają bardzo wysokie mandaty za próbę przewozu takich towarów.
Gatunki CITES zagrożone są wyginięciem z powodów handlowych. Podstawą ich zagrożenia nie jest to, że same nie poradzą sobie w ich środowisku. Tym powodem jest popyt, czyli chęć posiadania okazów, co nakręca kłusownictwo na olbrzymią skalę. Najczęściej dotyka to słonie, nosorożce czy dzikie koty.
Pamiątki z wakacji: warto wiedzieć
To co fascynuje nas w egzotycznych krajach, to m.in. tamtejsza fauna i flora. Wiele dziko występujących gatunków zwierząt i roślin jest zagrożonych wyginięciem. Aby je chronić została sporządzona Konwencja Waszyngtońska (CITES). To ona reguluje handel zagrożonymi gatunkami poprzez kontrolę, monitoring i ograniczanie międzynarodowego obrotu nie tylko żywymi okazami, ale również produktami z nich pochodzącymi.
Przed przywozem pamiątek z egzotycznych roślin i zwierząt upewnij się, czy nie są one objęte przepisami dotyczącymi ochrony dzikiej fauny i flory poprzez ograniczanie handlu (CITES). Jeśli pamiątkę, którą planujesz kupić wytworzono z zagrożonych gatunków objętych tymi przepisami, nie znaczy to, że nie ma możliwości przywiezienia jej do kraju. Należy jednak upewnić się, że okaz został legalnie pozyskany i dopełnić wszelkich wymaganych procedur eksportowych i importowych.
Pamiątki z wakacji: Czego nie wolno przywozić?
Pamiętaj, że w świetle przepisów CITES nie ma znaczenia, czy przewóz dotyczy żywych zwierząt czy przedmiotów, produktów z nich wykonanych. A zatem jeśli na liście gatunków objętych tymi przepisami znajduje się np. pyton, to nie wolno Ci bez odpowiedniego zezwolenia przywieźć ani żywego zwierzęcia. Ten sam zakaz dotyczy np. torebki czy paska wykonanego z jego skóry. Na liście gatunków znajdują się m.in.:
– ssaki: wszystkie naczelne, kotowate (tygrysy, lwy, lamparty, pumy, serwale, rysie, żbiki i wszystkie inne poza kotem domowym), wilki, słonie, nosorożce, wydry
– żywe małpki sprzedawane w celach hobbystycznych, skóry dzikich kotów, wilków, niedźwiedzi, wydr, słoni, niektórych zebr oraz przedmioty z nich wykonane (buty, dywaniki, kołnierze), wyroby z kości słoniowej, z rogów nosorożca, kłów morsa, pamiątki (wypchane zwierzęta lub ich fragmenty, przedmioty ze skóry, w tym przedmioty pamiątkarskie z dłoni małp, z nóg/włosia słonia), trofea, specyfiki medycyny azjatyckiej (mogą zawierać kości tygrysów, żółć niedźwiedzi, rogi nosorożca)
– ptaki: np. gwarek, prawie wszystkie papugi, wszystkie ptaki drapieżne, sowy, kolibry
– żywe i wypchane zwierzęta, jaja, trofea
– gady: węże np. wszystkie z rodziny pytonów i dusicieli, wszystkie żółwie lądowe i morskie, wszystkie krokodyle, liczne legwany, gekony kameleony, inne jaszczurki
– żywe zwierzęta, przedmioty skórzane (paski do zegarków, torebki, buty, kapelusze, kurtki), przedmioty pamiątkarskie ze spreparowanych węży, kobry w butelkach z egzotycznymi nalewkami, trofea
– płazy: np. drzewołazy, aksolotl
– żywe zwierzęta sprzedawane w celach hobbystycznych
– ryby: np. wszystkie jesiotrokształtne, wszystkie koniki morskie
Zakazów ciąg dalszy
– egzotyczne rybki akwariowe, kawior, leki i paraleki (w tym specyfiki medycyny azjatyckiej) wytworzone z koników morskich, zasuszone zwierzęta, pajęczaki: np.: ptaszniki, skorpion cesarski
– żywe zwierzęta sprzedawane w celach hobbystycznych, spreparowane skorpiony sprzedawane jako pamiątki lub składniki egzotycznych nalewek
– owady: np. niepylak apollo, pazie ptasioskrzydłe
– spreparowane okazy (motyle, chrząszcze) sprzedawane w celach kolekcjonerskich, żywe zwierzęta
– pierścienice: pijawka lekarska
– żywe okazy dla celów paramedycznych, leki i paraleki wytworzone z pijawek
– mięczaki (głównie małże i ślimaki): np. muszle skrzydelnika olbrzymiego i przydaczni
– muszle do celów kolekcjonerskich
– koralowce
– skamieniałe fragmenty koralowców przewożone jako pamiątki, składniki biżuterii, żywe koralowce i ukwiały do celów akwarystycznych
– rośliny: niektóre agawy, niektóre cyprysy, prawie wszystkie kaktusy, wszystkie storczyki, wszystkie dzbaneczniki, szereg roślin drzewiastych z rodziny mahoniowatych, palisandry
– egzotyczne rośliny ozdobne, meble i przedmioty z drewna (w szczególności mahoniowego), wyroby z palisandru (np. gitary)
– Są również gatunki, których w ogóle nie można przywozić do Unii Europejskiej, m.in.:
– trofea wilka z Białorusi, Kirgistanu, Turcji;
– nierozłączka rudogłowa z Tanzanii;
– ara zielonoskrzydła z Argentyny i Panamy;
– liczne gatunki koników morskich z Indonezji;
– niektóre motyle z Wysp Salomona;
– skrzydelnik olbrzymi (jego muszle są popularną pamiątką) z Haiti, niektóre muszle przydaczni z Wietnamu, Mozambiku, wysp Salomona;
niektóre storczyki ze Szwajcarii, Turcji, Norwegii, Korei Południowej, Rosji, Chin, Wietnamu.
Pamiątki z wakacji : Jak dopełnić formalności związanych z przywozem egzotycznej pamiątki?
– Bądź wyczulony na wszelkie okazy zwierząt i roślin kupowane za granicą.
– Dowiedz się, czy gatunek zwierzęcia/rośliny, z którego wytworzono przedmiot, jest objęty przepisami CITES. Szczególnie czujny bądź przy przedmiotach wytworzonych z: kości słoniowej, rogów nosorożca, koralowców, muszli, skór gadów i ssaków (głównie: krokodyli, węży, dzikich kotów, wilków, niedźwiedzi), innych kości zwierząt.
– Poinformuj sprzedawcę, że chciałbyś wywieźć dany przedmiot za granicę. Być może sprzedawca ma odpowiednie dokumenty wywozowe lub może się o nie wystarać. To może ułatwić procedury, ale jedynie w przypadku, gdy otrzymasz szczegółowe informacje. Prostego zaprzeczenia, typu „Nie, nic Pan/i nie potrzebuje, nie będzie problemów”, nie traktuj jako ostatecznej wykładni. Pamiętaj, że poza zezwoleniem na wywóz potrzebujesz jeszcze, w większości przypadków, zezwolenia na przywóz.
– Skontaktuj się z Ministerstwem Środowiska (mail: cites-ma@mos.gov.pl) opisując możliwie dokładnie sytuację (kraj, okaz, gatunek). W razie potrzeby urzędnicy doradzą, jak możliwie sprawnie przeprowadzić procedurę importową.
Jeśli już przed wyjazdem planujesz zakup jakiejś egzotycznej pamiątki, upewnij się, jakie masz możliwości w tym zakresie wynikające z przepisów. W razie potrzeby przygotuj się zawczasu do dopełnienia wszelkich formalności. Wakacyjne pamiątki nie będą wtedy problemem.
– Na stronie Sekretariatu CITES znajdują się m.in. dane dotyczące organów wdrażających przepisy w krajach całego świata. W Głównym Inspektoracie Weterynarii – Biurze do spraw Granic, uzyskasz informacje o ewentualnych przepisach mogących mieć zastosowanie wobec niektórych okazów zwierząt.
Co grozi za niedopełnienie wymogów?
Przewóz i działalność komercyjna prowadzona z naruszeniem przepisów UE w zakresie ochrony gatunków fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi jest przestępstwem i podlega karze pozbawienia wolności do lat 5. Pamiątki z wakacji – niekiedy nieświadomie – mogą sprawić wiele problemów.
Źródło: gov.pl, onet.pl,
Fot. pixabay.com