W Polsce kary dożywotniego pozbawienia wolności nie orzeka się wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18. roku życia. Na świecie są jednak kraje, w których warunki wymierzania kary dożywocia wyglądają nieco inaczej.
Prawo karne wielu państw w ogóle nie przewiduje kary dożywotniego pozbawienia wolności, a w niektórych z nich skazuje się na nią jedynie mężczyzn. Jest tak chociażby w Rosji, gdzie zgodnie z przepisami na dożywocie nie można skazać kobiet, osób niepełnoletnich czy sprawców, którzy w chwili wydania wyroku mieli więcej niż 65 lat.
Co ciekawe, w 2017 roku do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wpłynęła skarga od dwóch Rosjan skazanych na dożywocie, którzy w obowiązującym prawie dopatrzyli się dyskryminacji ze względu na płeć i naruszenia ich prawa do wolności osobistej. Trybunał oddalił wówczas skargę uzasadniając, że dożywocie wymierzane jedynie dorosłym przestępcom płci męskiej nie jest wcale dyskryminacją.
Kara dożywotniego pozbawienia wolności jest najsurowszą karą w polskim kodeksie karnym. Nie zawsze jednak nią była. Jej historia jest nieco zawiła. Tak, jak życiorysy osób na nią skazanych. Ich wina może nie pozostawiać żadnych wątpliwości, ale czas najwyższy rozwiać te, które może budzić sama kara dożywotniego pozbawienia wolności.
Ciekawostki na temat kary dożywocia
Ostatni rok to czas ogromnych zmian przestępczości i zachowań społecznych. Polskie sądy orzekają coraz mniej tych najsurowszych kar – w 2020 roku zapadło „tylko” 20 wyroków skazujących na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Tylko, ponieważ kilkanaście lat temu było ich o kilkadziesiąt więcej. A jak to jest z tym dożywociem? Za co można zostać skazanym najwyższym wyrokiem kary w Polsce, a jak skazuje się za granicą? Jakie prawa i obowiązki mają „dożywotniacy”? W końcu – czego nie wiemy o karze dożywotniego pozbawienia wolności?
Kara dożywotniego pozbawienia wolności jest poniekąd substytutem kary śmierci. Co do zasady, momentem jej zakończenia jest śmierć skazanego. Nie zawsze oznacza ona jednak pobyt za kratkami do ostatnich dni życia. Jej słuszność budzi mnóstwo kontrowersji i stawia wiele pytań. Niemniej na celu ma reintegrację społeczną sprawcy, a jednocześnie ma służyć wyeliminowaniu jednostki z życia w społeczeństwie. Za jej powód uznaje się konieczność ochrony ludzkiego życia, a wydawana jest w imieniu potencjalnych ofiar.
Interesuje Cię dożywotnie pozbawienie wolności? Sięgnij po Detektywa Wydanie Specjalne 3/20201 (tekst Anny Rychlewicz pt. „Dożywocie bez tajemnic”). Cały numer do kupienia TUTAJ.