Cyberwojna na Ukrainie toczy się na wieku frontach. I chyba jeszcze nigdy działania w sieci nie miały takiego znaczenia. Hakerzy atakują nagle, znienacka, w najmniej spodziewanym miejscu. Ich działania nie są tak spektakularne jak ruchy oddziałów wojskowych. Mniej się o nich mówi i pisze, niemniej mogą być bardzo groźne dla toczącego się konfliktu.
Dlatego warto mieć świadomość co dokładnie możemy uznać za atak hakerski, jak na niego reagować oraz przede wszystkim, poznać jego cel.
Cyberwojna jest już faktem. Sytuacja na Ukrainie przekłada się na nieprzerwany korowód fake newsów, wprowadzający chaos, zwiększający dezinformację i wywołujący panikę wśród Internautów. Zmyślone wiadomości pojawiają się jak grzyby po deszczu, a każdy nasz “lajk” i udostępnienie powiększają tylko zasięgi niesprawdzonych informacji.
Żebyście mogli się skutecznie bronić, przypominamy kilka fake newsów krążących w sieci. Piszemy też jak się przed nimi bronić.
Cyberwojna: nikt nie pobił naukowca
❌Planowane zamknięcie granicy na Ukrainę dla Polaków niosących pomoc.
✅To kłamstwo służące dezinformacji. W dalszym ciągu Polacy mogą przekraczać granicę, mimo że MSZ odradza podróże na Ukrainę https://www.gov.pl/web/dyplomacja/ukraina.
❌Po sieci krąży post, jakoby dr hab. warszawskiego uniwersytetu została zwyzywana i pobita w pociągu relacji Przemyśl-Warszawa przez grupę emigrantów.
✅PKP Intercity sprawdziło raporty z relacji Przemyśl-Warszawa, w których nie odnotowano takiego zdarzenia. Możliwe, że to celowa dezinformacja mająca na celu zwiększenie niechęci do cudzoziemców.
❌ Po ataku Rosjan na Zaporoską Elektrownię Jądrową w Ukrainie, w sieci pojawiły się informacje na temat możliwego skażenia i konieczności zakupu płynu Lugola.
✅ Ukraiński dozór jądrowy i Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej zapewniły o braku zmian w promieniowaniu oraz potwierdziły, że Elektrownia pozostaje bezpieczna.
Cyberwojna: tanie paliwo tylko dla Ukraińców?
❌ Prezes PKN Orlen, Daniel Obajtek, ogłosił że paliwo będzie sprzedawane w cenie 2 zł/1l dla obywateli Ukrainy.
✅ To celowa dezinformacja. Rosyjska propaganda stara się w ten sposób zasiać niechęć do uchodźców z Ukrainy.
❌ Polskie dzieci są masowo wypisywane ze szpitali onkologicznych, żeby zwolnić miejsca dla dzieci z Ukrainy.
✅ To kłamstwo. Polskie Towarzystwo Onkologii i Hematologii Dziecięcej zaprzecza i podkreśla, że dotychczasowi pacjenci są bezpieczni.
❌ Powszechna mobilizacja: Wojsko Polskie wzywa do stawiania się w Wojskowych Komendach Uzupełnień i Wojewódzkich Sztabach Wojskowych.
✅ To kłamstwo. Jak donosi MON, krążące w temacie SMSy są fałszywe, a Wojsko Polskie nie prowadzi mobilizacji w naszym kraju.
❌ Aplikacja Signal (odpowiednik Messengera) została zhakowana i skompromitowana.
✅ To kłamstwo i powielane plotki. Jak tłumaczą twórcy aplikacji na swoim oficjalnym koncie – aplikacja działa poprawnie i nie została zaatakowana przez hakerów. “Jest to element kampanii dezinformacji, mającej zachęcić do korzystania z mniej bezpiecznych alternatyw”.
❌ Polska ma zamknąć granicę dla uchodźców z Ukrainy.
✅ Polska nie planuje nic takiego. Ruch na granicy odbywa się bez zmian, a nasz kraj dalej przyjmuje uchodźców, uciekających przed rosyjską agresją.
Manipulacja
❌ W sieci pojawiła się rzekoma okładka magazynu Times, zawierająca zdjęcie Władimira Putina stylizowanego na A. Hitlera.
✅ Times nie opublikował tej okładki. Grafika to dzieło artysty, Patricka Muldera.
❌ Pojawiła się informacja, że w Przemyślu i powiatach przygranicznych doszło do poważnych przestępstw kryminalnych, włamań, napaści i gwałtów.
✅ To nieprawda. Policja nie odnotowała zwiększonej ilości przestępstw, w związku z sytuacją na granicy.
❌ Poczta Polska wstrzymuje listy i przesyłki Polska-Ukraina, Ukraina-Polska.
✅ Poczta Polska wydała oficjalne oświadczenie, że jest w stałym kontakcie z ukraińską pocztą. Transport kołowy odbywa się według bieżących ustaleń.
❌ Rosja zaatakuje Polskę, jeżeli nadal będziemy pomagać uchodźcom z Ukrainy.
✅ Władze Rosji nie wydały takiego komunikatu, nie ma żadnych potwierdzonych informacji w tej sprawie.
❌ Wzrosło zagrożenie skażeniem radioaktywnym w Europie. Trzeba zaopatrzyć się w płyn Lugola.
✅ Płyn Lugola jest obecnie zbędny, nie trzeba kupować go w aptece masowo. Nie ma żadnego skażenia. Ministerstwo Zdrowia nie potwierdziło zagrożenia dla życia i zdrowia i nie wydało żadnej rekomendacji. Elektrownie atomowe na Ukrainie nie uległy uszkodzeniu czy zniszczeniu.
Nikt nie blokuje granicy
❌ Polacy blokują wstęp obcokrajowcom, próbującym przedostać się przez granicę.
✅ Problem pojawił się po ukraińskiej stronie granicy w Medyce. Polacy oferują pomoc wszystkim.
❌ Niemcy w najbliższym czasie zamkną granicę z Polską, żeby nie pozwolić na przyjazd uchodźców z Ukrainy
✅ Nie ma żadnych oficjalnych informacji na temat planów zamknięcia granicy polsko – niemieckiej. Niemieckie MSW zapewnia o pomocy dla sąsiadujących krajów w przypadku napływu dużej liczby uchodźców z Ukrainy.
❌ Witalij Kliczko oznajmił, że Kijów jest otoczony z każdej strony, a ewakuacja jest niemożliwa.
✅ Witalij Kliczko oficjalnie zaprzeczył na swoim profilu Facebookowym, że Kijów jest otoczony przez Rosjan i nie ma możliwości ewakuacji.
❌ Polsce grozi wojna z Rosją.
✅ Nie ma na ten temat żadnych potwierdzonych komunikatów ze strony Ministerstwa Obrony Narodowej i Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Polskie służby postawiono w stan gotowości. Do tej pory wydano trzeci stopień alarmowy Charlie-CRP. Ostrzeżenie wprowadzono w celu przeciwdziałania zagrożeniom w cyberprzestrzeni i jest ściśle powiązane z sytuacją na Ukrainie, wywołaną działalnością sił rosyjskich.
Cyberwojna: Paliwa nie zabraknie
❌ KNF zamierza wprowadzić limit dzienny na wypłaty gotówki w bankach w Polsce.
✅ Komisja nadzoru finansowego nie podaje takiego komunikatu w liście ostrzeżeń publicznych https://www.knf.gov.pl.
❌ Na stacjach zabraknie paliwa.
✅ Rosja nie jest jedynym źródłem ropy dla Polski. Prezes Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego zapewnia, że ilość ropy oraz paliw dostępna w Polsce wystarczy dla wszystkich.
❌ Gazowy blackout, czyli Rosja odetnie Polsce źródło gazu.
✅ Polska posiada inne źródła gazu, np. duży gazoport w Świnioujściu, który przyjmuje statki, transportujące gaz z całego świata. Kontrakt z Gazpromem nie uległ zmianie i surowiec wciąż jest przesyłany przez terytorium Ukrainy.
❌ Zablokowanie płatności BLIK.
✅ BLIK poinformował oficjalnie, że Polski sektor bankowy działa bez zakłóceń. Oficjalny komunikat znajdziecie na Twitterze.
❌ Wzrósł poziom radiacji w Czarnobylu.
✅ Ukraiński dozór jądrowy podał, że żadnego z obiektów na terenie Czarnobylskiej Elektrowni nie został uszkodzono. Poziom promieniowania jonizującego pozostaje w normie.
Cyberwojna: zachować rozwagę
Fake newsy to bardzo groźna broń. Rosyjska dezinformacja wciąż szuka nowych dróg działania. Obecnie pojawia się dużo fake’owych kont, które wykorzystywane są np. do prób podburzania i konfliktowania mieszkańców terenów przygranicznych. Rozpowszechniają fake newsy i plotki, które potrafią narobić zamieszania, zdestabilizować i tak napiętą sytuację. Nie dajmy się na nie nabrać.
Zadaniem cyberwojny jest przede wszystkim zastraszanie i dezinformacja obywateli. Dlatego też, każdą informację którą obecnie czytamy, w związku z wojną w Ukrainie, powinniśmy odpowiednio zweryfikować. Może się bowiem okazać, że coś, co właśnie przekazujemy dalej, udostępniamy lub po prostu czytamy i przekazujemy w świat dalej, ustnie, jako powszechnie panującą prawdę, jest kłamstwem lub półprawdą.
Źródło: polskieradio.pl, socialpress.pl, cyberrescure.info