Ludzie, którzy wierzą w teorie spiskowe – takie jak teoria, że księżna Diana została zamordowana przez brytyjski establishment – częściej akceptują lub angażują się w codzienną działalność przestępczą.
To główne odkrycie badań przeprowadzonych w 2019 roku przez psychologów z uniwersytetów w Kent i Staffordshire. Dotyczyło ono szerszego wpływu, jaki przekonania spiskowe mogą mieć na zachowanie.
Profesor Karen Douglas z Kent’s School of Psychology była jedną z czterech naukowców, którzy wykazali, że wiara w spiskowe teorie, wcześniej kojarzona z uprzedzeniami, niechęcią polityczną i bezczynnością środowiskową, również sprawia , że ludzie są bardziej skłonni do aktywnego angażowania się w zachowania antyspołeczne.
W pierwszym badaniu wyniki wskazały, że ludzie, którzy wierzyli w takie teorie, bardziej akceptowali codzienne przestępstwa. Najpopularniejsze to jak próba ubiegania się o wymianę artykułów, zwrot pieniędzy lub odszkodowanie ze sklepu, gdy nie byli do tego uprawnieni.
W drugim badaniu narażenie na takie teorie sprawiło, że ludzie z większym prawdopodobieństwem zamierzali w przyszłości angażować się w codzienne przestępstwa. Naukowcy odkryli, że tendencję bezpośrednio powiązano z odczuwanym przez jednostkę poczuciem braku spójności społecznej lub wspólnych wartości, znanych jako „anomia”.
Skłonni do nieetycznych zachowań
Profesor Douglas powiedział. „Nasze badania po raz pierwszy pokazały rolę, jaką teorie spiskowe mogą odgrywać w określaniu stosunku jednostki do codziennych przestępstw. Pokazuje, że ludzie podzielający pogląd, że inni spiskowali, mogą być bardziej skłonni do nieetycznych działań”.
Dr Dan Jolley z Staffordshire University powiedział. “Ludzie wierzący w teorie spiskowe są bardziej skłonni do zaakceptowania codziennych przestępstw. Kontakt z teoriami zwiększa poczucie anomii, co z kolei przewiduje nasilenie przyszłych codziennych zamiarów przestępczych”.
Badania zatytułowane Wiara w teorie spiskowe i zamiary zaangażowania się w codzienne przestępstwa (Daniel Jolley i Tanya Schrader, Staffordshire University; Karen Douglas i Ana Leite, University of Kent) opublikowano w British Journal of Social Psychology .
Teorie spiskowe: skąd się biorą?
Teorie spiskowe powstają jako próba wyjaśnienia dziwnych, niepokojących zjawisk w przystępny sposób. Pandemia koronawirusa okazała się być dla nich idealną pożywką.
Rozwojowi teorii spiskowych sprzyjają najczęściej tragiczne wydarzenia. Zazwyczaj są to różnego rodzaju hipotezy. Dotyczą np. ukrytych intencji, tajemnych motywów, podejmowania zakulisowych decyzji. Albo podpisywania konfidencjonalnych umów zawieranych rzekomo przez światowych decydentów lub powszechnie znane osoby. Przeczą one powszechnie uznanej wersji wydarzeń i wyjaśnieniom naukowym.
Upraszczają obraz świata, próbując wyjaśnić skomplikowane procesy w sposób bardziej przystępny i przekonywujący dla przeciętnego odbiorcy. Stąd kreacja tajemnych postaci, które mają stać za tym co się wydarzyło. Może to być rząd światowy, kosmici, politycy, milionerzy, czy inne postaci z pierwszych stron gazet
Źródło: kent.ac.ua, ey.com/pl