Fentanyl to – zdaniem coraz większej liczby specjalistów – najniebezpieczniejszy narkotyk na świecie. Jest to środek, który bardzo intensywnie i szybko oddziałuje na organizm, a także opioid silnie uzależniający, którego organizm domaga się już po pierwszym spożyciu. Jest on dużo bardziej niebezpieczny niż heroina oraz kokaina i około 100 razy mocniejszy od morfiny.
Fentanyl to zabójczy narkotyk z grupy syntetycznych opioidów, który wepchnął w kłopoty setki tysięcy Amerykanów. Jego dewastujące skutki objawiają się nie tylko na zdrowiu osób uzależnionych. Zorganizowana przestępczość w Ameryce przeniosła brutalność na zupełnie nowy poziom. Dystrybucją trucizny na amerykańskich ulicach zajmują się właściciele małych firm transportowych i magazynów oraz księgowi, prawnicy, bankierzy i zwykli dilerzy.
Fentanyl: jak to się zaczęło?
Fentanyl wynaleziony został w Belgii w latach 50-tych XX wieku. Już kilka lat później zaczął być stosowany w medycynie w celu łagodzenia uciążliwego bólu. Narkotyk jest bardzo silny i niebezpieczny. Powoduje łagodzenie intensywnego bólu, np. bólu pooperacyjnego, nowotworowego czy bólu towarzyszącemu otwartym złamaniom.
Szybkość i długość reakcji są uzależnione od metody podania. W przypadku iniekcji dożylnej, fentanyl działa niemal natychmiast i jego oddziaływanie na organizm trwa około 30 minut. Z kolei po podaniu doustnym, działanie rozpoczyna się po niecałej godzinie, ale utrzymuje się od 6 do 12 godzin. Oprócz działania znieczulającego i uspokajającego (w małych dawkach), fentanyl powoduje bardzo wiele niebezpiecznych dla organizmu skutków m.in.:
– Urojenia, halucynacje i omamy wszystkich zmysłów (wzrok, słuch, czucie)
– Euforia
– Odmienne stany świadomości
– Uczucie zimna albo ataki gorąca
– Stany podniecenia lub silny niepokój
– Nudności, wymioty
– Zanik łaknienia, spadek wagi (przy długotrwałym przyjmowaniu fentanylu)
– Zaburzenia układu oddechowego oraz pracy serca
– Drgawki
Fentanyl: boi się go cały świat
Od kilkunastu lat fentanyl uznawany jest najniebezpieczniejszy narkotyk na świecie. Jest to środek, który bardzo intensywnie i szybko oddziałuje na organizm, a także opioid silnie uzależniający, którego organizm domaga się już po pierwszym spożyciu. Jest on dużo bardziej niebezpieczny niż heroina oraz kokaina i około 100 razy mocniejszy od morfiny.
Liczba fentanylu na czarnym rynku rośnie. Występuje on w postaci pigułek, zastrzyków, lizaków, lub proszku, który paruje w temperaturze 40°C, dlatego wielu narkomanów się tym środkiem inhaluje. Fentanyl jest również składnikiem dopalaczy, a narkomani stosują również mieszanki innych narkotyków z tym środkiem, które często bywają śmiertelne.
Na Wyspach Brytyjskich w 2017 roku liczba zgonów wywołanych fentanylem wzrosła aż do 30 proc. w stosunku do roku poprzedniego. W Polsce w ciągu jednego tygodnia odnotowano aż 10 przypadków śmiertelnego zatrucia się tym opioidem. W 2014 roku w USA, w wyniku przedawkowania fentanylu zmarło 47 000 osób. Z roku na rok ta liczba rośnie.
W kwietniu 2016 roku w wyniku przedawkowania środka przeciwbólowego, zawierającego fentanyl zmarł Prince, amerykańska gwiazda muzyki POP. Z kolei w 2002 roku, podczas ataku terrorystycznego na teatr w Dubrowce ponad 130 osób zmarło od zatrucia się gazową mieszanką pochodnych fentanylu wypuszczoną przez czeczeńskich terrorystów.
Amerykanie mają problem!
Według Drug Enforcemenet Administration w 2022 roku służby przechwyciły 379 mln dawek fentanylu, który jest niezwykle niebezpieczny dla zdrowia i życia człowieka. Przyjęcie zaledwie dwóch miligramów tej substancji może spowodować śmierć. Fentanyl jest wyjątkowo silnie uzależniający, nawet 50 razy bardziej niż heroina.
Substancja ta wykorzystywana jest w medycynie, głównie w anestezjologii, jako silny środek przeciwbólowy, i jest dostępna wyłącznie na receptę. Należy do grupy opioidów jako narkotyczny środek przeciwbólowy, silniejszy niż morfina. Tak silne działanie jest zasługą tego, że znacznie łatwiej rozpuszcza się ona w tłuszczach i szybciej przenika do mózgu. Lek ten dostępny jest w postaci tabletek, plastrów oraz w ampułkach.
Fentanyl: Nielegalna sprzedaż
Fentanyl nielegalnie sprzedawany zwykle dostępny jest w tabletkach, przypominających te które oferowane są w aptekach na receptę. Agencja do Walki z Narkotykami (DEA) twierdzi, że w 2022 r. przechwyciła w sumie 4,5 tys. kg tej substancji. To ponad dwukrotnie więcej niż w 2021 r.
Fentanyl głównie jest przemycany do USA z Meksyku. Powstaje tam w tajnych manufakturach; masowo wykorzystuje się w nich substancje czynne sprowadzane z Chin.
W USA w 2022 r. na skutek przedawkowania narkotyków zmarło ponad 100 tys. Amerykanów. Aż dwie trzecie tych tragedii związanych jest z przedawkowanie fentanylu. Oprócz tej substancji Agencja do Walki z Narkotykami w minionym roku przechwyciła 59 tys. kg metamfetaminy. Ponadto około 2 tys. kg heroiny oraz około 200 tys. kg kokainy.
Tymczasem w Polsce
— Jeszcze trzy, cztery lata temu nie było nikogo, kto by te leki zażywał. W tej chwili praktycznie zdarza się, że co miesiąc mamy kilka osób, które ich używają i są uzależnione — w rozmowie z Medonetem zaznacza toksykolog lek. Eryk Matuszkiewicz. Fentanyl sieje spustoszenie, a liczba ofiar śmiertelnych na świecie wciąż rośnie. Niestety zabójczy trend dotarł też do Polski i z roku na rok liczba uzależnionych się zwiększa.
Lek. Eryk Matuszkiewicz wskazuje, że fentanyl jest najsilniejszym dostępnym lekiem przeciwbólowym. — W Polsce nie ma praktycznie nic silniejszego przeciwbólowego na rynku. Po drugie należy do grupy leków opioidowych, czyli do grupy nazywanej narkotycznymi lekami przeciwbólowymi. Po podaniu pacjent może czuć się oszołomiony, mieć zawroty głowy, być troszkę senny i spowolniony — opisuje.
Lekarz wskazuje, że jako grupa są to preparaty, które mają dużą skuteczność działania przeciwbólowego. Drugą stroną medalu jest to, że uzależniają. I to dosyć szybko.
— Oczywiście trudno powiedzieć, jak szybko się to stanie, może nie kilka dni, ale w kilka tygodni można się uzależnić od terapii. Ten lek przepisuje się pacjentom paliatywnym, z tak silnymi dolegliwościami bólowymi, że praktycznie już nic innego nie pomaga, tylko ten specyfik. Stosuje się go też oczywiście jako lek w anestezjologii, do krótkotrwałych zabiegów, jeżeli jest potrzeba tzw. analgosedacja. Używany jest u pacjentów, którzy są w śpiączkach farmakologicznych, ale ambulatoryjnie jest wykorzystywany u pacjentów w leczeniu bólu w poradniach paliatywnych. Oczywiście dawki preparatu trzeba zwiększać, ale to sytuacja szczególna, bo wiadomo, że pacjent ma dolegliwości bólowe, nie powinien ich odczuwać i trzeba mu zapewnić komfort — tłumaczy toksykolog.
Efekt spowolnienia
Ludzie sięgają po ten rakotyk po to, żeby po prostu się odurzać, czyli wywołać u siebie efekt takiego spowolnienia, odcięcia od rzeczywistości, wprowadzenia się w błogostan. Dochodzi do odurzania się z powodów rekreacyjnych. Coraz częściej osoby sięgając po to, wpadają w uzależnienie, a uzależnienie opioidowe jest bardzo ciężkie. Wyjście z niego jest naprawdę bardzo trudne i okupione olbrzymią pracą nad sobą.
Zdaniem specjalistów trend używania fentanylu rośnie, choć ciężko o konkretne dane i oczywiście trudno porównać skalę zjawiska do Stanów Zjednoczonych.
— Widzimy jednak, że z roku na rok liczba ta się zwiększa. Jeszcze trzy, cztery lata temu nie było nikogo, kto by te leki zażywał, ale w tej chwili praktycznie zdarza się, że co miesiąc mamy kilka osób, które ich używają. Są to oczywiście osoby już uzależnione. A uzależnienie pojawia się przy tej grupie leków bardzo szybko i jest bardzo silne. Praktycznie jedno z najsilniejszych, jakie występują — zaznacza dr Matuszkiewicz.
Źródło: policja.pl, medonet.pl, onet.pl, gazeta.pl,
Fot.